Ổ bi của bánh xe

Con người thời xưa đã dùng lực để nâng, đẩy hoặc kéo vật nặng qua các đoạn đường dài. Ngày nay công việc đó đã trở nên dễ dàng hơn nhờ sự giúp sức của bánh xe. Một trong những bộ phận quan trọng của bánh xe là ổ bi nằm ở giữa tâm của bánh xe tròn. Có một số loại ổ bi thông dụng như sau:

Bạc



Bánh xe sẽ lăn trực tiếp trên lỗ trục hoặc một ống bạc. Ống bạc có thể bằng thép hoặc bằng nhựa (tất nhiên là nhựa loại chịu nhiệt và chịu mài mòn). Có thể nói đây là kiểu ổ bi đơn giản nhất, tiết kiệm nhất. Nhược điểm là lực ma sát khá lớn, cần lực lớn để thắng được sức ì ban đầu.

Bi vòng



Dùng bi vòng giống như việc bạn đẩy thùng hàng trên bề mặt của những viên bi ve hình tròn. Thùng hàng sẽ di chuyển rất nhẹ nhàng và nhanh chóng vì chỉ tiếp xúc với vòng bi tại 1 điểm duy nhất. Lực tập trung trên diện tích nhỏ nên bi vòng có mức tải trung bình.

Bi đũa



Cũng như trường hợp bi vòng nhưng bạn sẽ đẩy thùng hàng lăn trên các thanh đũa dài hình tròn. Đường kính của thanh đũa là nhỏ hơn nhiều so với hạt bi vòng nên bi đũa có tốc độ di chuyển thấp hơn. Bù lại lực đè trên cả một thanh đũa dài nên tải trọng của bi đũa thường rất lớn.

Bạc

Bi vòng

BI ĐŨA


Các kiểu khóa bánh xe

Khác với các phương tiện di chuyển như xe đạp, xe motor; bộ phận khóa và phanh hãm của bánh xe không dùng để giảm tốc độ mà chỉ dùng để cố định xe đẩy. Chúng có tác dụng kìm giữ chuyển động xoay của bánh xe và cổ xoay, chặn, chèn hoặc tì giúp cố định hệ thống xe để đảm bảo an toàn khi thao tác hoặc chống trôi khi dừng đỗ xe trên dốc. Có một số kiểu khóa thông dụng như sau:

Khóa bóp càng

Khóa bị nhấn xuống sẽ phải đi qua 1 mấu lồi, ép 2 chân càng thép cụm lại và chạm vào bánh xe làm bánh xe không xoay được.

Kiểu khoá này áp dụng chủ yếu cho các dòng bánh xe tải nhẹ vì chúng có càng thép mỏng.

Khóa tì ngang hông

Lắp nhờ cá khoét ngang hông khung càng thép để đặt má phanh phía trên bề mặt lốp.

Khi khóa, má phanh ở trên sẽ hạ xuống chạm vào bánh xe cản trở bánh xe chuyển động.

Được ứng dụng rộng rãi từ dòng tải nhẹ đến tải vừa và tải nặng.

Khóa kép (Mỹ)

Má phanh sẽ tì lên bánh xe đồng thời phần cá sẽ khít với rãnh cổ xoay. Khi đó bánh xe sẽ bị khóa hoàn toàn: cả chuyển động tròn của bánh xe lẫn khả năng xoay hướng của cổ bi.

Khóa kép (Nhật)

Có tay đòn như hình chữ Z vươn dài ra ngoài. Tay khóa dài nên thao tác là nhẹ hơn so với kiểu Mỹ.

Cần chú ý khi lắp đặt để tay khoá không vươn ra ngoài quá nhiều gây va chạm.

Khóa bằng chân tăng chỉnh (Hàn Quốc)

Trong bộ khung hợp kim nhôm có kèm hệ thống con ren và chân đế. Khi vặn ren sẽ đẩy chân đế đi xuống chạm đất rồi treo bánh xe lên cao.

Ngoài ra chân tăng chỉnh còn được sử dụng để đảm bảo mặt sàn xe là bằng phẳng tuyệt đối.

Khóa bằng chân tăng chỉnh (Nhật)

Nguyên lý giống kiểu Hàn Quốc nhưng bộ chân ren và đế tăng chỉnh được làm như phụ kiện đi theo bánh xe.

Dễ thi công, dễ lắp đặt, thậm chí có thể tháo lắp chân tăng để chuyển sang xe này, xe khác được.

Khóa sàn

Phụ kiện bán rời khi xe chỉ lắp bánh xe không khoá. Khi đạp, chân đế sẽ dài ra để treo xe đẩy lên cao.

Khóa sàn ở đây là kiểu Mỹ. Ngoài ra còn có kiểu Nhật khác thiết kế nhưng cùng một nguyên lý.

Khóa chốt cổ xoay

Có lẫy chốt để chèn vào hõm của cổ xoay làm cổ xoay bị mắc và không thể xoay được.

Như vậy, khóa chốtt có tác dụng biến bánh xe xoay thành bánh xe cố định.