Bánh xe đẩy thường được sử dụng chỉ trong khoảng nhiệt độ 5°C – 45°C tùy theo điều kiện làm việc trong nhà hay ngoài trời. Nếu nhiệt độ ở ngoài dải này sẽ có tác động tiêu cực làm giảm khả năng chịu tải, đẩy nhanh quá trình lão hóa hoặc khiến bánh xe bị giòn, vỡ. Khi đó cần sử dụng một loại bánh xe chuyên dụng gọi là bánh xe chịu nhiệt.
Ứng dụng của bánh xe chịu nhiệt độ cao
Bánh xe chịu nhiệt ở Việt Nam dùng nhiều nhất là cho ngành công nghiệp thực phẩm, chủ yếu để gắn vào xe đẩy INOX có nhiều ngăn và khay đựng bánh đưa vào trong lò nướng. Một mẻ bánh làm hết khoảng 10 – 60 phút, sau đó đưa ra ngoài nghỉ 10 – 20 phút để thực hiện các bước dỡ lắp khay cũ, khay mới. Một ngày các lò nướng có thể làm được chừng 10 – 20, 30 lần như vậy.
| TÊN BÁNH | NHIỆT ĐỘ (°C) | THỜI GIAN (PHÚT) |
|---|---|---|
| Macaroon | 150 | 20 |
| Madeira Cake | 175 | 55 |
| Rye Bread | 185 | 50 |
| Sponges | 190 | 15 |
| Farm Bread | 205 | 40 moist |
| Crusty Rolls | 220 | 20 moist |
| Pasties | 230 | 15 |
| Cinnamon Log | 245 | 10 |
| Apricot Slice | 260 | 30 |
Có 3 loại chất liệu chủ yếu được dùng làm bánh xe chịu nhiệt là Nhựa Nylon gia cường sợi thủy tinh, nhựa phenolic và Gang. Với dòng chịu nhiệt cao, cổ xoay và vòng bi thường sẽ dùng loại mỡ phức hợp lithium kháng nước, bảo vệ mài mòn cho vòng bi và có tuổi thọ cao.
Khi nhiệt tăng, bánh xe giãn nở làm suy yếu liên kết mạch. Do đó giảm tải trọng và đẩy nhanh quá trình lão hóa. Vì vậy phải tính toán kỹ nhiệt độ và tải trọng trước khi đặt mua bánh xe để đảm bảo bánh xe mua về là phù hợp với tính chất khắc nghiệt của công việc.
ỨNG DỤNG CỦA BÁNH XE CHỊU NHIỆT ĐỘ THẤP, NHIỆT ĐỘ ÂM
Dòng bánh xe này dùng nhiều trong phòng lạnh, phòng cấp đông, chủ yếu là để bảo quản thực phẩm. Dưới mức 5°C, bạn phải thông báo trước với Hào Phong. Lý do là loại mỡ bôi trơn tiêu chuẩn mà nhà máy sản xuất sử dụng là mỡ phức hợp lithium. Mỡ này có khả năng chống nước tuyệt vời, bảo vệ tốt vòng bi và có tuổi thọ cao; nhưng dưới 5°C, mỡ cứng lại, đóng băng làm cả bánh xe và cổ xoay bánh xe không thể di chuyển. Nếu được báo trước, Hào Phong sẽ đặt nhà máy thay mỡ chuyên dùng cho ngành hàng không có chứa dầu tổng hợp có chất làm đặc microgel. Loại này được pha chế để sử dụng ở nhiệt độ xuống tới -30°C và cần được làm mới sau mỗi 6 – 12 tháng (tùy theo mức độ sử dụng) sẽ giúp bánh xe tiếp tục hoạt động hiệu quả trong phòng lạnh, cửa hàng đông lạnh và cả ngoài trời như những loại mỡ bôi trơn thông thường khác.
Độ đàn hồi (độ mềm) của Bánh xe Cao su và PU (Urethane, PolyUrethane) cũng giảm nếu nhiệt giảm. Qua kiểm nghiệm cho thấy nhựa PU sẽ chỉ dần cứng lại khi giảm nhiệt từ +20°C xuống -20°C. Nhưng biên độ co cứng tăng mạnh khi tiếp tục giảm nhiệt, cho đến mức -50°C thì trên bề mặt bánh xe đã thấy xuất hiện các vệt nứt thể hiện liên kết mạch nhựa PU đã bị phá hủy.
Với bánh xe nhựa Nylon (PA, PP, MC, vv…) khi ở nhiệt độ xuống dưới 5°C sẽ đẩy nhanh quá trình lão hóa và trở nên giòn, dễ vỡ (nhất là khi bánh xe nhựa Nylon dùng thường xuyên trong môi trường lạnh khô của phòng lạnh). Trường hợp này, Hào Phong đề nghị bạn sử dụng loại nhựa PA gia cường bằng sợi thủy tinh. Chất liệu này có thể chịu được nhiệt xuống tới mức -30°C.
Lựa chọn chất liệu bánh xe chịu nhiệt đúng cách
Phân mục Bánh xe chịu nhiệt có 3 loại chất liệu chính là Nylon chịu nhiệt, Phenolic và Gang. Bánh xe Hào Phong đã tổng hợp sẵn cho bạn chi tiết ưu và nhược điểm của từng loại theo nội dung ghi dưới đây.
1. Bánh xe chịu nhiệt nhựa Nylon
Chất liệu là chính Nylon – có thể là PP hoặc PA (nhưng tốt nhất là PA) được gia cường sợi thủy tinh. Nhiệt độ làm việc tốt nhất ở mức 210°C. Bánh xe chịu nhiệt nhựa Nylon có thể chịu được nhiệt độ cao hơn mức này nhưng không được quá lâu, thông thường là 30 phút ở mức 230°C và 5 phút ở mức 260°C. Nếu nguyên liệu tốt, mức nhiệt chịu được có thể cộng thêm 20 – 30°C. Bánh xe chịu nhiệt nhựa Nylon còn chịu nước, chịu dầu mỡ và bền với nhiệt. Do độ cứng lớn và khả năng bền với nhiệt nên bánh xe chịu nhiệt nhựa Nylon cỡ nhỏ sẽ khó gia công tròn (có thể hơi méo) do chất nhựa cứng nên khi gia công ở nhiệt độ cao rồi làm nguội sẽ rất khó để định hình chính xác. Trong một số trường hợp còn phải đem mài để bánh xe được tròn hơn. Nylon pha thủy tinh chịu nhiệt được đánh giá là chất liệu dùng bền, tốt và ổn định nhất cho các lò nướng bánh và lò hấp, lò sấy.
Bánh xe chịu nhiệt nhựa Nylon cũng là loại chịu nhiệt độ âm tốt nhất, có thể chịu lâu dài ở mức nhiệt độ âm (-10 °C) hoặc thậm chí là (-20 °C).
Bánh xe chịu nhiệt SUPO 100, mặt đế
Có hàng
| | | |
| 100 | 130 | 100 |
2. Bánh xe chịu nhiệt nhựa Phenolic
Có nhiều lý do mà nhựa Phenolic không thể trở thành chất liệu chịu nhiệt tốt nhất dù rằng khả năng chịu nhiệt và giá thành rẻ hơn rất nhiều so với dòng nhựa Nylon pha thủy tinh ở trên. Nhiệt độ làm việc của Phenolic có thể từ 100 – 300°C nhưng nhựa Phenolic rất mong manh và dễ vỡ. Xin lưu ý thêm rằng khả năng chịu tải của bánh xe chịu nhiệt nhựa Phenolic sẽ giảm nhanh tỷ lệ nghịch với nhiệt độ làm việc. Ví dụ tải trọng từ mức 125kg ở 100°C có thể giảm chỉ còn 40kg ở nhiệt độ 300°C. Do vậy thường thấy là bánh xe chịu nhiệt nhựa Phenolic chỉ thích hợp cho các ngành công nghiệp nhẹ như chế biến thực phẩm hoặc lò sơn, hấp hoặc sấy. Tuổi thọ sử dụng của nhựa Phenolic cũng thấp hơn kha khá so với Nylon chịu nhiệt.
Trong điều kiện làm việc có nhiệt độ cao (250 – 300°C) và kéo dài nên chọn bánh xe chịu nhiệt nhựa Phenolic gia cường thêm chất độn vô cơ (inorganic fillers) và Teflon.
CẢNH BÁO: Bánh xe chịu nhiệt nhựa Phenolic không phù hợp cho ứng dụng cần tải trọng lớn. Tránh sử dụng nơi mặt nền xấu, đường gồ ghề
3. Bánh xe chịu nhiệt Gang đúc
Bánh xe chịu nhiệt bằng Gang đúc có khả năng chịu được nhiệt độ cao/ thấp nhất, lâu nhất và cũng bền nhất. Khi sử dụng bánh xe chịu nhiệt bằng Gang ở nhiệt độ cao (cỡ từ 250°C trở lên) và thương xuyên cần chú ý tới mỡ bôi trơn. Mỡ bôi trơn cũng phải là loại chuyên dụng để có thể sử dụng được lâu dài trong điều kiện làm việc khắc nghiệt.
Nhược điểm của bánh xe chịu nhiệt bằng Gang đúc là thiết kế thô ráp, nặng nề, ồn ào.
Bánh xe Gang đúc rất dễ gây xước vỡ nền lát gạch, đá hoa và nền sơn.
Cảnh báo: Bánh xe Gang hấp thụ nhiệt rất tốt nên bạn cần tránh động chạm mỗi khi bánh xe được đưa ra khỏi lò.